بررسی اثرات نیتروفوران ها بر سلولهای سرتولی و لیدیگ در بیضه موش صحرایی

مشکلات ناشی از افرایش جمعیت در جهان محققان را بر آن داشت تا درصدد کنترل موالید برآیند. در این راستا علوم مربوط به روشهای جلوگیری از باروری پیشرفت زیادی داشته است. اما راههای جلوگیری از باروری بیشتر توسط زنان بکار گرفته می شود و روش مناسبی برای کنترل باروری در مردان کشف نگردیده است. در تلاش برای رسیدن به چنین روشهایی مطالعات و بررسیهای گسترده ای روی داروهای مختلف از جمله داروهای گروه نیتروفوران انجام شده است. در این تحقیق در ادامه مطالعات محققان اثرات داروهای گروه نیتروفوران (نیتروفورانتوئین، نیتروفرورازون و نیفوروکسیم) به تنهایی یا در ترکیب با ‏‎dmpa‎‏ بر روی فرایند اسپرماتوژنز، باروری موشهای صحرایی نر و بررسیهای مورفومتریک و هیستولوژیک بافت بیضه مورد ارزیابی قرار گرفت. ترکیبات تحت بررسی به مقدار ‏‎15mg/kg‎‏ دو بار در روز به مدت 50 روز به تنهایی یا به همراه ‏‎dmpa‎‏ به مقدار ‏‎5mg/kg‎‏ در 5 روز آخر تجویز به صورت زیر جلدی ‏‎(s.c)‎‏ به موشهای صحرایی نر بالغ تزریق گردید. پس از 60 روز از اولین تزریق موشها را کشته و شاخصهای باروری و بافتی بیضه را مورد مطالعه قرار دادیم که به نتایج زیر دست یافتیم. 1- توقف اسپرماتوژنز و پارامترهای وابسته به منی ‏‎‎‏‏‎‎‏‏‎‎‏(الیگواسپرمی، تحرک ناچیز اسپرمها، کاهش میزان ذخیره اسپرم اپیدیدیم، کاهش میزان تولید روزانه اسپرم، کاهش در میزان و قدرت باروری).2- کاهش قابل توجه اسپرماتیدها واسپرماتوزوئیدها در مقاطع بافتی. 3- توقف اسپرماتوژنز تا سطح سلولهای زیگوتن وعدم تشکیل سلولهای اسپرماتوسیت اولیه پاکیتن. 4- نقصان یا تقلیل سلولهای اپی تلیوم ژرمینال و ساختار نسبتا ضعیف آن.5- ریزش ‏‎(desquamation)‎‏ و یا پوسته پوسته شدن ‏‎(exfoliation)‎‏ سلولهای جدار توبولهای سمینیفر.6- کوچک شدن مجرای توبولها و مسدود شدن آن توسط توده های ائوزینوفیلیک.7- باقیماندن سلولهای اسپرماتوگونی و سلولهای سرتولی در بعضی از لوله ها.8- کاهش قطر توبولهای سمینیفر و در نتیجه افزایش فواصل بین توبولها.9- التهاب و ادم در بافت بینابینی.10- تخریب، آتروفی و دفرمه شدن توبولهای سمینیفر مخصوصا در گروههای ‏‎dmpa‎‏.11-سندرم سلول سرتولی در گروه نیفوروکسیم به علاوه ‏‎dmpa‎‏ در تعدادی از لوله ها.12- کلفت شدن دیواره توبولهای سمینیفر در گروههای ‏‎dmpa‎‏.13- کاهش حجم هسته و کاهش ناحیه سیتوپلاسمی سلولهای لیدیگ در گروههای ‏‎dmpa.14- کاهش مقدار تستوسترون سرم در گروههای ‏‎dmpa‎‏ و نیتروفورازون.15- آتروفی و سفت شدن بیضه در گروههای ‏‎dmpa.در ضمن در حین بررسی های مورفومتریک روش جدیدی با استفاده از کامپیوتر برای اندازه گیری قطر لوله های سمینیفر و سلولها و حجم هسته سلولها و کارهای مورفومتری بدست آورده ایم.